Ngăn chặn khai thác gỗ nghiến dạng thớt

Nằm ở vị trí huyện cửa ngõ của tỉnh, Tuần Giáo là 1 trong 2 địa phương có tình trạng khai thác và vận chuyển gỗ nghiến dạng thớt diễn ra khá phổ biến. Lợi dụng địa hình hiểm trở, giao thông tiếp giáp với huyện Tủa Chùa và 2 huyện Quỳnh Nhai, Thuận Châu (tỉnh Sơn La), các đối tượng dùng các thủ đoạn tinh vi qua mắt lực lượng kiểm lâm để khai thác, vận chuyển trái phép lâm sản. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, Hạt Kiểm lâm huyện Tuần Giáo đã phát hiện, bắt giữ và xử lý vi phạm hành chính 9 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép lâm sản; trong đó 7 vụ liên quan đến buôn bán, vận chuyển gỗ nghiến.

Ông Đinh Văn Cường, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Tuần Giáo cho biết: Tình trạng khai thác gỗ nghiến dạng thớt trên địa bàn huyện diễn ra khá phức tạp, tập trung ở 2 xã Phình Sáng và Ta Ma. Hiện nay, các đối tượng không sử dụng ô tô để vận chuyển mà dùng xe mô tô, xe máy. Nhằm qua mắt lực lượng kiểm lâm, các đối tượng đã ngụy trang bằng nhiều hình thức khác nhau, như: Dùng balo, cặp, thùng đựng như đi buôn cá, bán bánh. Cùng với đó, bọn chúng vận chuyển không có thời gian cố định và sử dụng các xe phân khối lớn, lắp nhiều đèn, gây khó khăn cho lực lượng chức năng khi truy đuổi.

Để ngăn chặn tình trạng trên, Hạt Kiểm lâm huyện Tuần Giáo đã tăng cường công tác tuyên truyền, tổ chức cho người dân ký cam kết nhằm nâng cao ý thức chấp hành của người dân trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Đơn vị cũng thành lập tổ kiểm lâm cơ động gồm 12 thành viên thường xuyên phối hợp với công an, Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy chữa cháy rừng (Chi cục Kiểm lâm tỉnh) tuần tra, kiểm tra các điểm nóng về khai thác, vận chuyển gỗ nghiến; đồng thời nắm bắt các thông tin từ cơ sở…

Tình trạng khai thác thớt nghiến không phải mới diễn ra mà đã kéo dài nhiều năm nay nhưng phổ biến nhất là năm 2017. Thời điểm đó, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã phối hợp với Công an tỉnh khởi tố hàng loạt vụ việc liên quan đến khai thác, mua bán trái phép gỗ nghiến. Năm 2018 - 2019, tình trạng khai thác có xu hướng giảm nhưng đến năm 2020 khi dịch Covid-19 bùng phát, nhiều người dân địa phương không có việc làm, họ vào rừng lấy gỗ nghiến dạng thớt đem bán cho các đầu nậu khiến tình trạng khai thác lâm sản trái phép tái diễn phức tạp. Còn tính riêng 6 tháng đầu năm 2022, toàn tỉnh đã xảy ra 26 vụ vi phạm về khai thác, mua bán, tàng trữ, chế biến gỗ nghiến trái pháp luật. Trong đó 16 vụ tàng trữ, 8 vụ vận chuyển và 2 vụ khai thác lâm sản trái pháp luật; tập trung địa bàn 2 huyện Tuần Giáo và Tủa Chùa. Dù bắt được tang vật, song các đối tượng đã liều mình thoát thân nên đến nay vẫn còn 16 vụ chưa thể xử lý vì chưa xác định được đối tượng; đó cũng là một trong những khó khăn đối với lực lượng chức năng.

Ông Nguyễn Văn Hải, Chi cục phó Chi cục Kiểm lâm tỉnh chia sẻ: Tình trạng khai thác và vận chuyển gỗ nghiến dạng thớt trên địa bàn tỉnh đã diễn ra nhiều năm nay, tập trung ở 2 huyện Tủa Chùa và Tuần Giáo. Khi ngăn chặn các vụ khai thác, vận chuyển gỗ nghiến, lực lượng kiểm lâm gặp rất nhiều khó khăn vì hầu hết các vụ việc, đối tượng thường vận chuyển gỗ vào ban đêm, địa hình hiểm trở; điều kiện tác nghiệp nguy hiểm. Trong khi đó, các đối tượng liều lĩnh thả tang vật xuống đường khi bị lực lượng kiểm lâm truy đuổi, hòng tẩu thoát nên không ít vụ không thể bắt giữ đối tượng vi phạm, không thể xử lý, răn đe. Trong khi đó, lực lượng kiểm lâm vẫn mỏng so với diện tích rừng phải quản lý, bảo vệ. Căn cứ Chỉ thị 05/CT-TTg ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng, xử lý tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng trái pháp luật, chúng tôi rất mong sớm được bổ sung nguồn lực, nâng cao năng lực cho lực lượng kiểm lâm đảm bảo đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, phù hợp với điều kiện tình hình thực tiễn địa phương, trong đó tập trung ưu tiên bố trí đủ lực lượng cho kiểm lâm địa bàn cấp xã, kiểm lâm cơ động bảo vệ và phòng cháy, chữa cháy rừng…

Dù lực lượng còn hạn chế song Chi cục Kiểm lâm đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương thành lập tổ công tác liên ngành, gồm: Hạt Kiểm lâm, Ban CHQS huyện, UBND các xã để tập trung tuyên truyền vận động người dân; phối hợp với các chủ rừng, hộ dân tăng cường tuần tra rừng để phát hiện kịp thời và có biện pháp ngăn chặn, răn đe. Đồng thời thành lập các chốt chặn tại cửa rừng kìm chế việc vận chuyển gỗ và kiểm soát các đối tượng ra vào rừng.

Hiện nay, các đối tượng đầu nậu đã thay đổi phương thức, thủ đoạn để lợi dụng, quay vòng hồ sơ lâm sản hợp pháp, như: Photo hồ sơ hợp pháp và ký gửi nhờ người dân tại các khu vực điểm nóng về khai thác, tàng trữ, trung chuyển gỗ nghiến hoặc cho, tặng người quen, người nhà… gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình kiểm tra, truy xuất nguồn gốc, xử lý vi phạm.

Để quản lý loài cây gỗ nghiến, Chi cục Kiểm lâm tỉnh chỉ đạo kiểm lâm các địa phương tăng cường bám, nắm cơ sở, kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi xâm hại rừng nhất là gỗ nghiến. Đồng thời, phối hợp với lực lượng chức năng tỉnh Sơn La tăng cường kiểm tra tại các cơ sở chế biến, kinh doanh gỗ nghiến tròn (dạng thớt, lóng, khúc); đặc biệt là tại khu vực đỉnh đèo Pha Đin để kịp thời phát hiện hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ, chế biến, kinh doanh gỗ nghiến trái pháp luật…